روی تامسون و کریستوفر جی بون در کتاب دستور زبان نما، هر آنچه برای ساخت یک فیلم نیاز است را گام‌به‌گام آموزش می‌دهند

سال 1895، زمانی که برادران لومیر با دستگاه ابداعی‌شان، سینماتوگراف، تصاویری کوتاه ضبط کردند، عملاً سینما متولد شد. طولی نکشید که این هنر تازه‌وارد متوجه قرار گرفت و به شهرت رسید. بسیاری از هنرمندان وقتی با امکانات گسترده‌ی سینما مواجه شدند، آن را مدیومی ایده‌آل برای بیان ایده‌هایشان یافتند. این شد که سینما خیلی زود جای تئاتر و رقص و دیگر هنرهای نمایشی را گرفت. سینما این فرصت را می‌داد تا بتوان خیلی از خیالات و تصورات را به تصویر کشید؛ از رفتن به ماه تا عمق دریاها، از نشان دادن موجوداتی موهوم و افسانه‌ای تا دنیای آینده. همین باعث شد مردم این فرم را جادویی‌تر از دیگر فرم‌های هنری ببینند و مسحورش شوند. در اواخر دهه‌ی 1920 اولین تحول بزرگ رخ داد و صدا هم وارد فیلم‌ها شد. با شکل‌گیری کمپانی‌های بزرگ فیلم‌سازی، سینما مسیر صنعتی شدن را پیش گرفت. گرچه هر چه بیشتر به سمت صنعت سرگرمی متمایل گشت، از وجهه‌ی هنری‌اش کاسته شد ولیکن این مسأله قابل‌انکار نیست که بخش زیادی از پیشرفت‌های آن مرهون همین صنعتی شدن است. کمپانی‌ها برای به‌دست آوردن سود بیشتر، روی گسترش سینما و تکنولوژی آن سرمایه‌گذاری زیادی کردند و همین مساله کمک کرد این مدیوم به‌مراتب علمی‌تر و حرفه‌ای‌تر و البته دسترس‌پذیرتر شود. مفاهیم سینمای امروز به‌مراتب پیچیده‌تر و دشوارتر از مفاهیم صدسال پیش است ولی از سوی دیگر حالا تقریباً همه‌ی ما این امکان را داریم که فیلم بسازیم. امکانات و فناوری در دسترس است و هزینه‌ها هم به‌مراتب پایین‌تر آمده. ما فقط باید دانش فیلم‌سازی را فرابگیریم.

کتاب دستور زبان نما (Grammar of the Shot) نوشته‌ی روی تامسون (Roy Thompson) و کریستوفر جی بون (Christopher J. Bowen) یکی از کامل‌ترین منابع در دسترس برای یادگیری هنر فیلم‌سازی است. نویسندگان کتاب که خود کارگردان و استاد رشته‌ی فیلم‌سازی هستند، می‌کوشند تمام زیروبم‌های این حرفه را به شما بیاموزند. آن‌ها از نکات و اصول ابتدایی شروع می‌کنند و به مفاهیم پیچیده و حرفه‌ای می‌رسند. از سوی دیگر سعی می‌کنند به تمامی جوانب این کار بپردازند؛ از نورپردازی تا فیلم‌برداری، از بازیگردانی تا تدوین.

برخلاف آنچه ممکن است تصور شود، سینما صرفاً متکی بر خلاقیت و ذوق هنری نیست. یک فیلم‌ساز حرفه‌ای هرگز یک نما را بدون دلیل در کنار نمای دیگر نمی‌گذارد. این توالی باید از یک رابطه علت و معلولی بیاید و از یک منطق پیروی کند. یا کارگردان نمی‌تواند دوربینش را هرجایی که خواست بگذارد و انتخاب زاویه‌ی دوربین و حرکت آن خیلی وقت‌ها از قواعد روان‌شناختی تبعیت می‌کند. فیلم‌سازی را باید ترکیبی از هنر و علم دانست. این قاعده در مورد ساخت ویدئوهای کوتاه هم صادق است. بنابراین کسی که تمایل دارد وارد این حرفه شود علاوه بر خلاقیت و توانایی ذاتی، به دانش و مهارت‌های اکتسابی هم نیاز دارد.

روی تامسون و کریستوفر جی بون در کتاب دستور زبان نما می‌کوشند هر آنچه برای شروع فیلم‌سازی نیاز است را در اختیار مخاطبشان قرار دهند. آن‌ها در بخش اول کتاب به جزئی‌ترین واحد فیلم، یعنی نما، می‌پردازند و قواعد برداشتن نما و قاب‌بندی را توضیح دهند. بخش دوم و سوم کتاب هم به کمپوزوسیون یا ترکیب‌بندی اختصاص دارد و قوانین آن را آموزش می‌دهد. شما در اینجا با انواع زوایا و نماها، انواع لنزها و تأثیر لنز در ترکیب‌بندی آشنا خواهید شد. نویسندگان در فصل چهارم به وصل کردن نماها و توالی آن و در فصل پنجم به حرکت دوربین و بازی بازیگر می‌پردازند. درنهایت در فصل آخر هم نکاتی کاربردی برای بازیگردانی و فیلم‌برداری ارائه می‌دهند.